Over de bonte vliegenvanger: verspreiding en leefgebied

In Nederland komen bonte vliegenvangers vooral voor in het oosten, met name op de Veluwe en het Drents Plateau. Het broedgebied van deze vogelsoort strekt zich uit van Noordwest-Afrika, door Europa heen tot aan Midden-Siberië. De grootste aantallen bonte vliegenvangers komen voor in Scandinavië, de Baltische staten en Duitsland. Deze vogelsoort houdt zich op in het bos, vooral in loofbossen en gemengde bossen met veel open plekken en een gevarieerde structuur. Bonte vliegenvangers leven vaak teruggetrokken in de bovenste takken van een boom. Bijna allemaal wonen ze in nestkasten. Slechts een klein aantal broedt in natuurlijke boomholten. De exemplaren die dat wel doen, doen dit onder andere in verlaten spechtennesten.

Broed- en trekgedrag

De bonte vliegenvanger heeft één legsel per jaar en de broedperiode loopt van half mei tot juni. Bonte vliegenvangers die in het voorjaar en de zomer in Nederland verblijven, trekken ’s winters weg in zuidelijke en zuidwestelijke richting. Tropisch West-Afrika, ten zuiden van de Sahel, is namelijk hun overwinteringsgebied.

Hoe haal je een bonte vliegenvanger in je tuin?

Vergeleken met enkele decennia geleden zijn er momenteel een stuk meer bonte vliegenvangers in Nederland. Door klimaatveranderingen en een daarmee samenhangende verandering in voedselaanbod, neemt dit aantal de laatste jaren echter iets af. De huidige stand ligt tussen de 14.000 en 18.000 paren. Toch is het goed mogelijk een bonte vliegenvanger een thuis te geven in je tuin. Een structuurrijke tuin met enkele bomen met nestkastjes eraan is een eerste vereiste. Verder kun je de bonte vliegenvanger helpen in zijn concurrentiestrijd met de koolmees. De nestkast die de bonte vliegenvanger gebruikt, is namelijk van dezelfde soort als de nestkast van de koolmees. De koolmees is het hele jaar door in Nederland en heeft daardoor een concurrentievoordeel ten opzichte van de bonte vliegenvanger, die pas in Nederland terugkomt wanneer een deel van de nestkasten al bewoond is. Je kunt de bonte vliegenvanger dus meer kansen geven door de ingang van je nestkast dicht te houden tot half april.